Η παχυσαρκία είναι ένα ζήτημα που απασχολεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού, στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως. Από την κατανάλωση φαγητού για ευχαρίστηση ως απόρροια της κατάθλιψης ή άλλων ψυχιατρικών παθήσεων, μέχρι τα άτομα με τη σπάνια γενετική διαταραχή γνωστή ως σύνδρομο Prader-Willi, κατά την οποία ο ασθενής δεν αισθάνεται ποτέ αίσθημα κορεσμού, η σχέση με την τροφή και την παχυσαρκία, ήταν ανέκαθεν περίπλοκη υπόθεση και πήγαινε πολύ πιο βαθιά από την απλή ανάγκη για σωστή διατροφή.

Οι επιστήμονες που μελετούν το πρόβλημα ανακάλυψαν τώρα ότι η παρεγκεφαλίδα – το τμήμα του εγκεφάλου που συνδέεται με την πείνα – είναι ουσιαστικά το κλειδί για το αίσθημα κορεσμού και την αποφυγή υπερκατανάλωσης τροφής.

Στρέφοντας την έρευνα στη σωστή κατεύθυνση

Για χρόνια οι νευροεπιστήμονες που μελετούσαν την όρεξη επικεντρώνονταν κυρίως είτε στον υποθάλαμο, μια περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη ρύθμιση της ενεργειακής ισορροπίας, είτε σε κέντρα επεξεργασίας ανταμοιβής όπως ο επικλινής πυρήνας. Αλλά η νέα αυτή έρευνα καταδεικνύει ένα νέο σημείο στον εγκέφαλο σχετικό με την πείνα.

Όπως εξηγεί ο Albert Chen, νευροεπιστήμονας στο Ινστιτούτο Scintillon στην Καλιφόρνια, η έρευνα βασίστηκε σε πειράματα που έγιναν σε ποντίκια και παρατηρήθηκε ότι μπορούσαν να μειώσουν την ανάγκη τους για τροφή, απλώς ενεργοποιώντας μικρούς θύλακες νευρώνων στον πρόσθιο βαθύ παρεγκεφαλιδικό πυρήνα (aDCN) που βρίσκεται εντός της παρεγκεφαλίδας.

Στα πλαίσια αυτής της έρευνας, η ομάδα του Chen συνεργάστηκε με επιστήμονες του Χάρβαρντ, οι οποίοι συγκέντρωσαν δεδομένα από μαγνητικό τομογράφο, όπου κατέγραφαν την εγκεφαλική δραστηριότητα σε 28 άτομα (14 με σύνδρομο Prader-Willi και 14 χωρίς) καθώς τους έδειχναν εικόνες φαγητού, είτε αμέσως μετά από γεύμα, είτε μετά από 24ωρη ασιτεία.

Τα αποτελέσματα που έκαναν τη διαφορά

Τα δεδομένα από τις μαγνητικές τομογραφίες έδειξαν ότι το aDCN, φαινόταν να αντιδρά έντονα σε ανθρώπους με σύνδρομο Prader-Willi. Στα 14 άτομα χωρίς το σύνδρομο, το aDCN αντιδρούσε στις εικόνες φαγητού περισσότερο μετά από 24ωρη νηστεία, αλλά στα άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο, ο εγκέφαλος αντιδρούσε το ίδιο ακόμη και μετά το φαγητό

Η έρευνα απέδειξε ότι το aDCN παίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της πείνας, ενώ τα περαιτέρω πειράματα σε ποντίκια, έδειξαν ότι η ενεργοποίηση των νευρώνων αυτών, μείωσε δραματικά την πρόσληψη τροφής αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο το κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου ανταποκρίνεται στα τρόφιμα.

Έτσι άτομα με το σύνδρομο Prader-Willi, αλλά και άτομα τα οποία συνδέουν την πρόσληψη τροφής με την ευχαρίστηση ή την ανακούφιση της έντασης (stress eating) έχουν ελπίδα να αντιμετωπιστεί η κατάσταση τους ουσιαστικά και ριζικά.

Τα ευρήματα της εν λόγω έρευνας δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο περιοδικό Nature.

Η ομάδα του Smart CNS Center.