Ο νευροπαθητικός πόνος είναι μια από τις πιο επιβαρυντικές μορφές πόνου, που προκύπτει από βλάβη ή δυσλειτουργία στο σωματοαισθητικό σύστημα. Επηρεάζει το 7-10% του γενικού πληθυσμού και συνδέεται με σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής και την καθημερινή λειτουργικότητα των ασθενών. Ο πόνος αυτός χαρακτηρίζεται από παθολογικούς μηχανισμούς που οδηγούν σε αυξημένη ευαισθησία στον πόνο και σε φαινόμενα όπως υπαισθησία, δυσαισθησία και παραισθησία. Ο νευροπαθητικός πόνος δεν υποχωρεί μετά την αποκατάσταση της βλάβης και μπορεί να γίνει χρόνιος, συνοδευόμενος από συναισθηματικές επιπτώσεις, όπως άγχος, κατάθλιψη και διαταραχές ύπνου. Στις περιπτώσεις αυτές, όπου οι παραδοσιακές φαρμακευτικές θεραπείες αποτυγχάνουν, το ενδιαφέρον της έρευνας έχει στραφεί και σε άλλες μεθόδους, όπως ο επαναληπτικός διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός (rTMS) (Tsai κ.ά., 2023).

 

Πρέπει να σημειωθεί ότι ο νευροπαθητικός πόνος είναι μια πραγματική και έντονη εμπειρία, που δεν πρέπει να θεωρείται «φανταστική» ή «υποκειμενική». 

 

Τι Είναι ο Νευροπαθητικός Πόνος;

 

Ο νευροπαθητικός πόνος προκύπτει από βλάβη ή δυσλειτουργία των νεύρων που συνθέτουν το περιφερικό ή το κεντρικό νευρικό σύστημα. Η πηγή του πόνου δεν βρίσκεται στους ιστούς που συνήθως προκαλούν πόνο, αλλά στο ίδιο το νευρικό σύστημα. Αυτός ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί χωρίς εξωτερικό ερέθισμα και συχνά χαρακτηρίζεται από αίσθηση καψίματος, αιχμηρούς πόνους, μυρμήγκιασμα ή ανώμαλες αισθήσεις. Παρότι οι μηχανισμοί του νευροπαθητικού πόνου δεν είναι πλήρως κατανοητοί, είναι γνωστό ότι σχετίζεται με διαταραχές στην επεξεργασία του πόνου από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό (Bai κ.ά., 2023).

 

Πολλές παθολογικές καταστάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε νευροπαθητικό πόνο (Finnerup, Kuner & Jensen, 2021). Οι πιο συχνές αιτίες περιλαμβάνουν:

• Διαβητική Νευροπάθεια: Προκαλείται από τη χρόνια υψηλή γλυκόζη στο αίμα, που οδηγεί σε βλάβη στα περιφερικά νεύρα.
• Μεθερπητική Νευραλγία: Πόνος που παραμένει μετά την ανάρρωση λοίμωξης από ιό του έπρητα.
• Τραυματισμός του Νωτιαίου Μυελού: Μπορεί να προκαλέσει χρόνιο πόνο στα άκρα ή στον κορμό.
• Σκλήρυνση κατά Πλάκας: Νευρολογική νόσος που συχνά συνδέεται με διάχυτο νευροπαθητικό πόνο.

 

Το rTMS ως Θεραπεία για τον Νευροπαθητικό Πόνο

 

Το rTMS είναι μια μη επεμβατική μέθοδος που χρησιμοποιεί μαγνητικούς παλμούς για να διεγείρει συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου, κυρίως την πρωτογενή κινητική περιοχή (M1). Οι παλμοί αυτοί αλλάζουν τη δραστηριότητα των νευρώνων στις συγκεκριμένες περιοχές, με αποτέλεσμα την αναδιοργάνωση των νευρωνικών κυκλωμάτων που ευθύνονται για την αίσθηση του πόνου. Η μαγνητική διέγερση έχει βρεθεί ότι μειώνει τη νευρωνική υπερδιέγερση, η οποία σχετίζεται με τον νευροπαθητικό πόνο (Bruno Daniel Carneiro & Tavares, 2024; Lefaucheur κ.ά., 2020).

Κλινικές μελέτες δείχνουν ότι το rTMS έχει θετικά αποτελέσματα στη μείωση του νευροπαθητικού πόνου. Επιπλέον, οι ασθενείς αναφέρουν βελτίωση και στη συναισθηματική τους κατάσταση, με μείωση του άγχους και της κατάθλιψης. Συνήθως, απαιτούνται 5-10 συνεδρίες για την επίτευξη αναλγητικού αποτελέσματος, με τη βελτίωση του πόνου να διαρκεί έως και μήνες (Tsai κ.ά., 2023). Mε επαναλαμβανόμενες συνεδρίες το διάστημα μπορεί να παρατείνεται ολοένα και περισσότερο. Τα αποτελέσματα της θεραπείας μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τη συχνότητα των παλμών, την ένταση και τη διάρκεια των συνεδριών (Bai κ.ά., 2023).

Το rTMS αποτελεί μια καινοτόμο και πολλά υποσχόμενη θεραπεία για τη διαχείριση του νευροπαθητικού πόνου. Προσφέρει την ελπίδα ανακούφισης σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στις φαρμακευτικές θεραπείες, και τα μέχρι τώρα δεδομένα υποδεικνύουν σημαντική αναλγητική δράση.

 

 

---

Φραντζέσκα Παρλιάρου Ψυχολόγος

---

 

 

Βιβλιογραφία

 

Bai, Y.-W., Yang, Q.-H., Chen, P.-J. and Wang, X.-Q. (2023). Repetitive transcranial magnetic stimulation regulates neuroinflammation in neuropathic pain. Frontiers in immunology, 14. doi:https://doi.org/10.3389/fimmu.2023.1172293.

​​Bruno Daniel Carneiro and Tavares, I. (2024). Transcranial Magnetic Stimulation to Treat Neuropathic Pain: A Bibliometric Analysis. Healthcare, [online] 12(5), pp.555–555. doi:https://doi.org/10.3390/healthcare12050555.

Finnerup, N.B., Kuner, R. and Jensen, T.S. (2021). Neuropathic Pain: From Mechanisms to Treatment. Physiological Reviews, [online] 101(1), pp.259–301. doi:https://doi.org/10.1152/physrev.00045.2019.

Lefaucheur, J.-P., Aleman, A., Baeken, C., Benninger, D.H., Brunelin, J., Di Lazzaro, V., Filipović, S.R., Grefkes, C., Hasan, A., Hummel, F.C., Jääskeläinen, S.K., Langguth, B., Leocani, L., Londero, A., Nardone, R., Nguyen, J.-P., Nyffeler, T., Oliveira-Maia, A.J., Oliviero, A. and Padberg, F. (2020). Evidence-based guidelines on the therapeutic use of repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS): An update (2014–2018). Clinical Neurophysiology, 131(2), pp.474–528. doi:https://doi.org/10.1016/j.clinph.2019.11.002.

​​Tsai, Y.-Y., Wu, W.-T., Han, D.-S., Kamal Mezian, Ricci, V., Levent Özçakar, Hsu, P.-C. and Ke, C. (2023). Application of Repetitive Transcranial Magnetic Stimulation in Neuropathic Pain: A Narrative Review. 13(2), pp.258–258. doi:https://doi.org/10.3390/life13020258.